ظرف ضیغ شبکههای اجتماعی
چند روز قبل بود که بعد از دهبار ناکامی بلاخره یادداشت مهم #ایران_مال را تمام و در یانون منتشر کردم و بعد به تقلای تاثیرگذاری بیشتر به بدترین نحو ممکن آن را در اینستاگرام نیز بازنشر کردم.... اما اینستاگرام ظرف چنین کاری نبود و اصلا آن یادداشت در این جا خوانده نشد.
چند روز بعد برای آزمون فرضیهام در مورد «عینک جدید رهبری» تنها یک استوری گذاشتم و در کسری از روز بازخورد وسیعی دریافت کردم! این پیام اصلا مهم نبود اما مناسب این ظرف بود و در مقابل آن پیام مهم اصلا مناسب این ظرف نبود. کل وعا یضیق بما جعل فیه....
مدیا یک ظرف است. هر مدیایی به قدر چیزی که در نهادش گذاشتهاند تنگنا دارد. هر مدیایی برای کاری ساخته شده است. مدیایی تصویری مانند اینستاگرام از پرداختهای سطحی به همه چیز فراتر نمیرود. هر معرفتی هرچند عالی، در اینستاگرام تبدیل به سطحی بیارزش از نابِ همان معرفت میشود.
هر مدیایی دو قشر دارد. مصرف کننده و مولف. مصرفکننده هر مدیا تقریبا تمام جامعه انسانی آن را تشکیل میدهد و مولفین مدیا اندک هستند.
اینستاگرام مدیاییست که برای ساخت دروغ تصویری از واقعیت درست شده است؛ هر دروغی در درون خود رگههایی هرچند سطحی از حقیقت دارد. مولفین اینستاگرام در سطوح اول آن برنامهریزان و در سطوح بعد سلبریتیها هستند. آنهایی که این امکان را به دست آوردهاند تا دروغ خود را بلندتر از بقیه فریاد بزنند و ترندهای این فضا را مدیریت کنند.
تکلیف ما چیست؟ مایی که میخواهیم سالمتر زندگی کنیم در مواجهه با این مدیا چه کنیم؟ ما سه دسته میشویم.
۱- سودای تسخیر این مدیا و تبدیل آن به ضد خودش را داریم. توهم داریم! و خودمان و نسلمان را در توهم نابود میکنیم! ادعای تالیف میکنیم اما به خاطر بیگانگی از واقعیت این مدیا از مسیر«مصرفکنندگی عمیق» سعی میکنیم مولف باشیم پس لاجرم خودمان را مدیایی میکنیم.
۲- فرار میکنیم. یعنی سعی میکنیم خودمان را آلودهش نکنیم. نه مصرفکنندهایم و نه مولف. اکانت خود را در این شبکهها پاک میکنیم و خود را به کل از این فضا خارج میکنیم. ظاهرا خوش به حال ماست اما معلوم نیست خوش به حال بچهها ما باشد!
۳- مصرفکننده نخواهیم بود. با فهم این واقعیت، خط قرمزمان را این طور انتخاب میکنیم که مصرف کننده این مدیا نباشیم. به خودمان نگاه میکنیم. به این که چه کاری از دستمان برمیآید. برای این مدیا و تعاملاتش ارزشی تصمیمساز قائل نیستیم -هرچند واقعیت وجودش را و تاثیرات بر سطح زندگی مردمش را میفهمیم-
من فکر میکنم دست آخر اگر کسی قرار باشد این مدیا را تسخیر کند این دسته آخرند. دستهی آخری که گاهی اکانت هم ندارند. گاهی در سطح یک برنامهساز حرفهای یا مستندساز اینستاگرامی فعالند... هرچه هستند تلاش نمیکنند به قواعد این مدیا درآیند. خودشان هستند.....